Dwory szlacheckie
W okolicach Łukowicy znajdują się interesujące zabytki architektury dworskiej, które warto odwiedzić. Jednym z nich jest dwór alkierzowy w Świdniku, położony około 3 km od Łukowicy, w dolinie rzeki Słomki. Ten osiemnastowieczny, parterowy budynek o symetrycznej konstrukcji, nakryty czterospadowym dachem, uznawany jest za cenny przykład klasycznej architektury dworskiej w Polsce. Niedawno został włączony do małopolskiego Szlaku Architektury Drewnianej.
Dwór w Świdniku
W 1752 roku Rogowski – dziedzic w Świdniku rozpoczął budowę dworu, który zachował się do czasów obecnych. Jest to dworek drewniany, zbudowany na zrąb, tynkowany, bielony, parterowy z facjatą od tyłu, na narożnikach ma kwadratowe alkierzyki. W ogrodzie dworskim znajdują się pozostałości zbudowanego w XVI w. przez Marcina Rogowskiego zboru braci polskich. Zachowała się sklepiona dwudzielna piwnica, w obrębie wału ziemnego o trzech ramionach, przylegających do stoku wzgórza. W 1620 roku chłopi z Łącka, Ochotnicy i Kamienicy dokonali napadu na okoliczne dwory w tym też na świdnicki dwór i tamtejszy zbór. Według tradycji kaplica dworska wzniesiona została na zbiorowym grobie pomordowanych braci polskich.
Źródło Wikipedia.org: Zespół dworski w Świdniku
Dwór w Świdniku to wyjątkowy zabytek architektury drewnianej w Małopolsce, którego historia sięga XVIII wieku, lecz jego znaczenie kulturowe i religijne jest znacznie starsze. Położony w malowniczym otoczeniu na terenie dawnej wsi ariańskiej, dwór i jego otoczenie skrywają opowieści o ruchu braci polskich, reformacji oraz dramatycznych wydarzeniach z przeszłości.
Załaduj trasę rowerową do Dworu
Zrzut trasy
Historia dworu i jego właścicieli
Pierwsze wzmianki o Świdniku pochodzą już z XIV wieku, jednak to w XVI stuleciu miejscowość stała się ważnym ośrodkiem reformacji dzięki rodzinie Rogowskich, właścicielom tych ziem. Stanisław Rogowski, a później jego syn Marcin Rogowski – podwojewodzi sądecki – byli gorliwymi wyznawcami braci polskich, czyli arian. Marcin ok. 1560 roku zbudował w Świdniku zbór ariański, który stał się lokalnym centrum życia religijnego tego nurtu. Do dziś zachowały się jego relikty – dwudzielna, sklepiona piwnica oraz wał ziemny, które są uważane za pozostałości tego właśnie zboru.
Bracia polscy głosili idee racjonalizmu religijnego, tolerancji i pacyfizmu. Choć ich obecność była tolerowana przez pewien czas, z biegiem lat coraz częściej spotykali się z niechęcią i prześladowaniami.
W 1620 roku doszło do tragicznego wydarzenia – chłopi z okolicznych miejscowości (m.in. Łącko, Ochotnica, Kamienica) napadli na dwór i zbór w Świdniku, mordując wielu arian. Według przekazów, późniejsza kaplica dworska została wzniesiona na zbiorowej mogile ofiar tego pogromu.
Budowa i styl dworu
Obecny dwór został zbudowany w 1752 roku przez rodzinę Wielogłowskich herbu Starykoń, o czym świadczy łaciński napis wyryty na jednej z belek stropowych: „Benedic Domine domum istam extrvitam 1752 A.D.” Jest to parterowy budynek o konstrukcji zrębowej, tynkowany i bielony, z charakterystycznym czterospadowym dachem pokrytym gontem. Cechą rozpoznawalną są również narożne alkierze oraz klasycystyczny ganek z kolumnami i trójkątnym szczytem.
Wokół dworu zachował się zabytkowy park krajobrazowy, w którym można znaleźć zarówno pozostałości po zborze ariańskim, jak i starodrzew oraz historyczne elementy małej architektury.
Dzisiejsze znaczenie i ciekawostki
Dwór w Świdniku znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej w Małopolsce. W 1946 roku został wpisany do rejestru zabytków. W ostatnich latach, dzięki staraniom prywatnych właścicieli, obiekt jest stopniowo odnawiany i otwierany dla zwiedzających. Odbywają się tu także wydarzenia kulturalne i historyczne, mające na celu przybliżenie lokalnego dziedzictwa.
Ciekawostki:
- W piwnicach zboru prawdopodobnie przechowywano księgi ariańskie, a sam zbór pełnił funkcję nieformalnej „szkoły” dla lokalnej szlachty.
- Nazwa Świdnik nie jest przypadkowa – może pochodzić od staropolskiego „świć” lub „świdry” – odnośnie do światła lub krętych strumieni.
- Wzgórze, na którym znajduje się zbór, miało kiedyś formę umocnionego obiektu – być może pełniło funkcję obronną lub sakralną już przed epoką reformacji.
Świdnik to miejsce, które łączy w sobie historię religijną, społeczną i architektoniczną, będąc jednocześnie świadectwem bogatej i często dramatycznej historii południowej Małopolski.
Dwór w Przyszowej
Dwór Żuk-Skarszewskich – dwór znajdujący się we wsi Przyszowa w województwie małopolskim. Budynek należy do zabytkowej posiadłości należąca do rodziny wywodzącej się z rodu Żuk-Skarszewskich herbu „Nałęcz”.
Dworek rodziny Żuk-Skarszewskich nie udostępniany zwiedzającym, pełniąc funkcję domu mieszkalnego. Położony jest na stromej skarpie, z elewacją frontową zwróconą ku północy. Na fasadzie wyeksponowany jest herb „Nałęcz”. Dookoła rosną okazy starych dębów.
Źródło Wikipedia.org: Dwór Żuk-Skarszewskich w Przyszowej
Trasa do Dworu w Przyszowej
Zrzut trasy
Dwór w Świdniku
Dwór w Świdniku to wyjątkowy zabytek architektury drewnianej w Małopolsce, którego historia sięga XVIII wieku, lecz jego znaczenie kulturowe i religijne jest znacznie starsze. Położony w malowniczym otoczeniu na terenie dawnej wsi ariańskiej, dwór i jego otoczenie skrywają opowieści o ruchu braci polskich, reformacji oraz dramatycznych wydarzeniach z przeszłości.
Info o obiekcie
Historia dworu i jego właścicieli
Pierwsze wzmianki o Świdniku pochodzą już z XIV wieku, jednak to w XVI stuleciu miejscowość stała się ważnym ośrodkiem reformacji dzięki rodzinie Rogowskich, właścicielom tych ziem. Stanisław Rogowski, a później jego syn Marcin Rogowski – podwojewodzi sądecki – byli gorliwymi wyznawcami braci polskich, czyli arian. Marcin ok. 1560 roku zbudował w Świdniku zbór ariański, który stał się lokalnym centrum życia religijnego tego nurtu. Do dziś zachowały się jego relikty – dwudzielna, sklepiona piwnica oraz wał ziemny, które są uważane za pozostałości tego właśnie zboru.
Bracia polscy głosili idee racjonalizmu religijnego, tolerancji i pacyfizmu. Choć ich obecność była tolerowana przez pewien czas, z biegiem lat coraz częściej spotykali się z niechęcią i prześladowaniami.
W 1620 roku doszło do tragicznego wydarzenia – chłopi z okolicznych miejscowości (m.in. Łącko, Ochotnica, Kamienica) napadli na dwór i zbór w Świdniku, mordując wielu arian. Według przekazów, późniejsza kaplica dworska została wzniesiona na zbiorowej mogile ofiar tego pogromu.
Budowa i styl dworu
Obecny dwór został zbudowany w 1752 roku przez rodzinę Wielogłowskich herbu Starykoń, o czym świadczy łaciński napis wyryty na jednej z belek stropowych: „Benedic Domine domum istam extrvitam 1752 A.D.” Jest to parterowy budynek o konstrukcji zrębowej, tynkowany i bielony, z charakterystycznym czterospadowym dachem pokrytym gontem. Cechą rozpoznawalną są również narożne alkierze oraz klasycystyczny ganek z kolumnami i trójkątnym szczytem.
Wokół dworu zachował się zabytkowy park krajobrazowy, w którym można znaleźć zarówno pozostałości po zborze ariańskim, jak i starodrzew oraz historyczne elementy małej architektury.
Dzisiejsze znaczenie i ciekawostki
Dwór w Świdniku znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej w Małopolsce. W 1946 roku został wpisany do rejestru zabytków. W ostatnich latach, dzięki staraniom prywatnych właścicieli, obiekt jest stopniowo odnawiany i otwierany dla zwiedzających. Odbywają się tu także wydarzenia kulturalne i historyczne, mające na celu przybliżenie lokalnego dziedzictwa.
Ciekawostki:
- W piwnicach zboru prawdopodobnie przechowywano księgi ariańskie, a sam zbór pełnił funkcję nieformalnej „szkoły” dla lokalnej szlachty.
- Nazwa Świdnik nie jest przypadkowa – może pochodzić od staropolskiego „świć” lub „świdry” – odnośnie do światła lub krętych strumieni.
- Wzgórze, na którym znajduje się zbór, miało kiedyś formę umocnionego obiektu – być może pełniło funkcję obronną lub sakralną już przed epoką reformacji.
Świdnik to miejsce, które łączy w sobie historię religijną, społeczną i architektoniczną, będąc jednocześnie świadectwem bogatej i często dramatycznej historii południowej Małopolski.
Zrzut trasy
Załaduj trasę rowerową do Dworu
Dwór w Przyszowej
Dwór Żuk-Skarszewskich – dwór znajdujący się we wsi Przyszowa w województwie małopolskim. Budynek należy do zabytkowej posiadłości należąca do rodziny wywodzącej się z rodu Żuk-Skarszewskich herbu „Nałęcz”.
Dworek rodziny Żuk-Skarszewskich nie udostępniany zwiedzającym, pełniąc funkcję domu mieszkalnego. Położony jest na stromej skarpie, z elewacją frontową zwróconą ku północy. Na fasadzie wyeksponowany jest herb „Nałęcz”. Dookoła rosną okazy starych dębów.
Źródło Wikipedia.org: Dwór Żuk-Skarszewskich w Przyszowej
Trasa do Dworu w Przyszowej
Zrzut trasy
